Stel jij jezelf wel eens de vraag: heb ik een burn-out? Welke antwoorden geef je op die vraag? Wat is een burn-out eigenlijk en wanneer heb je er nou écht last van? Wat zijn de verschillen tussen ‘gewoon stress’ en een burn-out?
Steeds vaker belanden mensen – voornamelijk jongeren – in een burn-out. Ze zijn letterlijk ‘burned-out’, uitgeblust. Een nijpend, veel voorkomend probleem waar steeds meer mensen last van hebben. Vragenlijsten van het CWS wijzen uit dat 12% van de jongeren tussen de 15 en 21 jaar last hebben van klachten die passen bij een burn-out en in de leeftijdsgroep 21 – 35 jaar is dat zelfs ruim 21%!
Een burn-out is een lastig fenomeen waar we niet even een pilletje voor hebben om het op te lossen. Als je langdurig bent blootgesteld aan stress, is de kans groter dat je een burn-out oploopt. Soms voel je je gestrest, maar gaat het na een dag weer weg. Je merkt er bewust weinig van, maar je onderbewuste kan blijven hangen in die stress. Hierdoor blijven je hersenen langdurige stresshormonen aanmaken en door je lichaam pompen. Er ontstaat chronische stress dat kan uitlopen op een burn-out.
De vraag of jij een burn-out hebt is niet makkelijk te beantwoorden, zeker niet als er niet met je gesproken is over je stressklachten. De naam die we jouw stress geven, is ook eigenlijk niet zo relevant. Ik vind het belangrijk dat jij geholpen wordt om van je stress af te komen. Hoe we die stress dan precies noemen, is voor de oplossing niet zo interessant.
Ik ben nog zo jong, heb ik toch een burn-out?
Steeds meer jongeren krijgen te maken met een burn-out. De bovenstaande cijfers liegen er niet om. Onderzoek van het RIVM (mentale gezondheid van jongeren, 2017) wijst uit dat steeds meer jongeren tussen de 15 en 21 jaar de druk van het schoolsysteem voelen en voor hun gevoel de juiste studiekeuze moeten maken, moeten presteren, hoge cijfers moeten halen en naast school ook nog van alles moeten doen.
De prestatiedruk bij jongeren ligt hoog. Dat je vroeg een keuze moet maken wat je later gaat doen, maakt deze druk nog hoger. Het is niet voor iedereen mogelijk om op je 17e al te weten wat je op je 40e wil doen. Maar er moet vroeg een keuze gemaakt worden en – ook al vind je de studie niet leuk – moet je die afmaken. Daarna zoek je een baan in het werkgebied waar je studie bij aansluit en there you go.. Je wordt alleen maar ongelukkiger, krijgt last van stress en doet dingen die je helemaal niet leuk vindt. Maar je hebt toch een goede baan en je verdient prima? Inderdaad… Je houdt de schijn op en het lijkt of je gelukkig bent voor de buitenwereld. Terwijl jij alleen maar ongelukkiger wordt en stress opbouwt.
Hoe is mijn burn-out ontstaan?
Jouw burn-out is ontstaan uit een (te) lange blootstelling van stress. Stress die je op je werk kreeg van je baas, stress omdat je van je ouders moest presteren op school of stress om bepaalde situaties in je privéleven die je even niet aan kon. Daarnaast is een grote stressfactor van tegenwoordig dat je net zo geweldig, mooi, slank én succesvol moet zijn als de mensen om je heen. En daarmee doel ik vooral op de mensen op sociale media. Iedereen ziet er prachtig uit in nieuwe kleding, vol in de make-up en voor een goede camera met de juiste belichting. De foto’s laten een wereld van geluk, rijkdom en blijheid zien. Als je dat perfecte plaatje na wil streven omdat je elk moment van de dag gelukkig en succesvolle mensen ziet, kan dat je diep ongelukkig maken. Zeker als jij vandaag je dag even niet hebt.
Een burn-out kan ook op de loer liggen als je vroeger trauma’s hebt meegemaakt zoals een ongeluk, brand, scheiding van je ouders, drugsverslavingen in de familie of verwaarlozing – op welke manier dan ook. Als de stress van dat trauma in je lijf aanwezig blijft, kan het zijn dat je altijd in een stressmodus blijft. Onbewust natuurlijk, want je hoofd went wel aan die stress. Het is alleen niet goed voor je lijf en na een tijdje merk je dat dus ook mentaal.
Een burn-out bouwt zich vaak langzaam op en kan dus ook niet heel snel afgebouwd. Soms lukt het met rust houden. Er wordt misschien wat werk van je weggenomen zodat je het wat rustiger krijgt, je gaat niet meer 5 keer in de week sporten en bijslapen. Maar nog vaker zien we dat mensen niet helemaal uit hun burn-out komen of er snel weer in terugvallen. Mensen die denken na een weekje weer te zijn bijgekomen, maar zichzelf nog niet de rust hebben gegeven om echt dingen uit te zoeken. Dan zijn er onderliggende oorzaken die niet geadresseerd zijn.
Hoe help ik jou uit je burn-out?
Het is mijn taak om met jou te kijken naar die onderliggende problemen. Soms is het iets heel kleins, waar je nog niet eens bij stil gestaan hebt. Soms is het een groot trauma die we in onze sessies verwerken en een andere keer is het een opstapeling van kleine dingen in je leven die je (onbewust) wel weet, maar waarvan je de cirkel niet kan doorbreken.
Samen bekijken we waar jouw knelpunten liggen waar jij stress van krijgt, zodat jij kunt bouwen aan een toekomst zonder stress. Je hoeft de ballast van je verleden niet meer mee te dragen en de stress zal daarmee minder worden.
Heb je geen burn-out, maar wel last van stress?
Ik schrijf hierboven een stuk over extreme stress die echt niet door iedereen zo ervaren wordt. Geloof me, als je een beetje stress hebt, heb je nog geen burn-out. Maar ik wil wel waarschuwen. Ga je te lang door en onderdruk je je stress of andere emoties? Dan is de kans aanwezig dat je vroeg of laat wel in een burn-out terecht komt. Heb jij het gevoel dat je vastloopt, aan veel dingen moet denken en veel dingen moet doen. Geven steeds meer momenten je stress? Kom dan eens langs, zodat we het vroeg op kunnen lossen. De kans op een burn-out is dan veel kleiner.
